فرش ترنج و لچک از سال های قبل تا امروز به عنوان فرش اصیل ایرانی شناخته شده است. محال است وارد یک منزل قدیمی و اصیل شوید و فرش ترنج و لچک نبینید. استفاده از واژه ترنج و لچک در کنار هم به طور کلی بخش مهمی از طراحی این فرش ها محسوب می شود. فرش ترنج و لچک در دوران صفویه به پرکاربردترین طرح از فرش ها لقب گرفته است و از ویژگی های بارز فرش سلاطین محسوب می شود. یعنی اشخاص مهم از فرش ترنج و لچک در منزل خود استفاده می کنند.

 فرش ترنج و لچک از نظر ظاهری

اگر به باغ های قدیمی ایرانی دقت کنید اغلب دارای چندین حوض بودند. این جوض ها به واسطه جوی آب مرتبط می شدند. در فرش ترنج و لچک دقیقاً همین ساختار اجرا شده است. یعنی اشکال منظم هندسی به صورت چهارگوش، شش ضلعی و لوزی و ... اجرا می شدند و رابطه جالبی بین این اشکال دیده می شد.

منشا اصلی ایده طرح لچک ترنج مربوط به همین حوض ها است. به طور کلی طرح ترنج به شکل بیضی اجرا می شود و محل قرار گیری آن در مرکز فرش بوده و به صورت طولی در نظر گرفته می شود. البته که دو بخش همجوار نیز دارد که مشهور به سر ترنج است. این مدل از فرش ها به شکل ساده یا دایره ای اجرا می شوند و به طور کلی مدور هستند. ترنج به واسطه ابعاد و جلوه ای که دارد، کل محیط فرش را تحت الشعاع قرار می دهد. فرش ترنج و لچک در سبک های سنتی تر، در بخش گوشه ها نیز دارای اجرای ترنج کوچک هستند و به طور کلی لچک مربوط به همان کنج های فرش می شود.

تعریف ترنج و لچک

بگذارید کمی در مورد ترنج و لچک بیشتر صحبت کنیم. ترنج همان میوه بالنگ است و طرح ترنج در واقع به شکل دایره ای و بیضی و گاه نواری طراحی می شود. در داخل ترنج معمولاً طراحی و نقشه های پیوسته و شلوغی اجرا می شود. نگاره هایی که نشان از طبیعت یا خورشید و یا باران هستند. معمولاً قسمت ترنج در فرش ترنج و لچک با رنگی متضاد از رنگ زمینه فرش اجرا می شود و این موضوع سبب جلوه ویژه این فرش ها خواهد شد. به طور کلی پس زمینه ای که برای ترنج در نظر گرفته می شود پر گل بوده و شامل ساقه و شاخ و برگ است. ترنج های مرکزی معمولاً گلدار هستند و اغلب با یک رنگ یکنواخت اجرا می شوند. ترنج ها قسمت بندی مختلفی دارند. مثلاً قسمت های کوچکتر مربوط به ابتدای سر ترنج هستند و بخش های پایین و بالای ترنج مرکزی را تشکیل می دهند. از سوی دیگر قسمت های کوچکتری نیز وجود دارد که مشهور به گردن ترنج هستند.

احتمالاً کلماتی از قبیل کشکول، کلاله و دستان نیز به گوش شما رسیده است. این طرح ها برای سرترنج اجرا می شوند و بسته به نقش هایی که در داخل ترنج اجرا شده اند بهترین گزینه محسوب می شوند. مثلاً سر ترنج می تواند شامل یک بوته گل شاه عباسی باشد و یا از یک سر بند مفصل و زیبا برای آن استفاده شده باشد. گردن این ترنج ها معمولاً شامل گل های پروانه و یا گل های گرد هستند.

لچک ها به معنای گوشه هستند و به طور کلی روی قالی قرار می گیرند. لچک ها در طرح های مثلثی اجرا شده اند و یک چهارم نقش ترنج مرکزی را به خود اختصاص میدهند و به صورت سه کنج طراحی می شوند. لچک ها اغلب با نگاره های ترنج مرکزی هماهنگ هستند اما الزامی به این هماهنگی وجود ندارد و می توان از طرح های متفاوتی در این راستا استفاده کرد.

نسبت ابعاد بین ترنج مرکزی و لچک ها اغلب یکسان نیستند. یعنی لچک ها نسبت به ترنج نرمزی گاه باریک تر هستند و یا سایز آنها کوچکتر و حتی بزرگتر است.

نگاره ای که برای لچک ها در نظر گرفته می شود گاه نقشی مشابه با کل متن و یا به صورت مستقل خواهد بود.

تا به اینجای مقاله متوجه شدیم که فرش هایی که دارای بخش مرکزی ترنج و چهار گوشه لچک هستند مشهور به فرش ترنج و لچک خواهند بود و در شکل و ابعاد مختلفی عرضه می شوند. به طور کلی هیچ دو فرشی از نظر طرح ترنج یکسان نیست و طرح های ترنج معمولاً متفاوت از هم اجرا می شوند.

ترنج های گلدار طرفداران زیادی دارند و به طور کلی از گل نیلوفر تهیه شده اند. البته که این سبک از ترنج ها به صورت یک گل و یا چند گل ترسیم می شوند و می توانند در کنار هم قرار بگیرند و بسیار جذاب باشند.

 خرید فرش ترنج و لچک

اگر قصد خرید فرش ترنج و لچک دارید مدل هایی که به صورت شاخه های پیچ در پیچ هستند بهترین گزینه محسوب می شوند. این مدل ها در فرش های دستباف نیز دیده می شوند و شناخته شده ترین فرش ترنج و لچک لقب گرفته اند. البته که فرش های گلدار به سبک های مدرن نیز در اجرای ترنج به کار گرفته می شوند و در نهایت مدل های قدیمی نیز وجود دارند.

قیمت فرش ترنج و لچک

قیمت فرش ترنج و لچک بسته به تراکم و شانه اعلام شده و معمولاً هم در مدل های ارزان قیمت و هم گران عرضه می شوند. دقت داشته باشید که این فرش ها در سال های اخیر بیشتر برای دکوراسیون های کلاسیک استفاده می شود و شاید در دکوراسیون مدرن چندان طرفدار نداشته باشد. ترنج و لچک نیاز است اصالت ایرانی بوده است و در لیست شناخته شده ترین فرش های روز دنیا قرار دارد و البته که مدل های آن به صورت سفارشی نیز عرضه می شود. شما می توانید سوالات خود در زمینه انواع فرش ترنج و لچک را با کارشناسان ما در میان بگذارید تا بهترین مشاوره در اختیار شما قرار بگیرد. این فرش ها در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته اند و به طور کلی از نظر فرهنگ ایرانی نیز طرفداران خاص خود را دارند و ترکیبی از جلوه و نماد ایرانی محسوب می شوند.